1. Ο Λόγος (περιεχόμενο, μηνύματα, επιχειρήματα), δηλαδή το, «τι λέμε».
2. Η φωνή μας και οι διαφορετικές της εκδηλώσεις
3. Η εικόνα μας που περιλαμβάνει κυρίως τις εκφράσεις του προσώπου, τη στάση του σώματος και τις σχέσεις που αναπτύσσεται με το περιβάλλον, τις κινήσεις του σώματος και τις χειρονομίες.
Τα 2 και 3, συνιστούν τη λεγόμενη «γλώσσα του σώματος» ή την μη λεκτική επικοινωνία, δηλαδή το «πως το λέμε». Υπάρχει μια σχέση μεταξύ των τριών αυτών στοιχείων.
Η μη λεκτική Επικοινωνία είναι, πιο ασαφής είναι συνεχής, μεταφέρει μηνύματα και αποκαλύπτει πιο έντονα τις συναισθηματικές καταστάσεις.
Το βλέμμα και η οπτική επαφή
Το λεγόμενο eye contact, είναι το πρώτο επίπεδο σύνδεσης που μοιραζόμαστε με ένα άλλο άτομο. Συμβαίνει πριν καν ειπωθεί οποιαδήποτε λέξη και είναι μια σαφής ένδειξη προσοχής, εμπιστοσύνης, ειλικρίνειας, σεβασμού. Ξεκινά από τη βρεφική ηλικία και εξελίσσεται .Έτσι, όταν οι κόρες κινούνται πάνω και αριστερά σημαίνει κατασκευή εικόνων, που ίσως συνδυάζεται με το ψέμα χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.
Στάση και κινήσεις του σώματος
Αν γέρνουμε προς τα πίσω όταν είμαστε καθισμένοι, μας κάνει να φαινόμαστε …«χύμα» και επίσης αυτό μπορεί να προκαλέσει σφίξιμο στο λαιμό μας. Αν γείρουμε προς στο πλάι, δείχνουμε ότι αισθανόμαστε άβολα, ότι δεν είμαστε άνετοι. Οπότε ελέγχουμε το σώμα και χαλαρώνουμε και τους ώμους μας και έτσι, και θα αναπνέουμε πιο άνετα και θα φανούμε (και θα είμαστε!) πιο χαλαροί.
Χέρια, χειρονομίες και χειραψίες
Έντονες κινήσεις στα άκρα μας προδίδουν, ή δημιουργούν νευρικότητα. Οπότε κινούμε τα χέρια μας με μέτρο (και τα πόδια ελάχιστα) γιατί αποσπούν την προσοχή του συνομιλητή, ή του κοινού μας. Αν σταυρώνουμε τα χέρια ή τα πόδια προβάλλουμε μια στάση άμυνας, εσωστρέφειας ή διαφωνίας αν και υπάρχει βεβαίως και η σκόπιμη χρήση ως ένδειξη αποδοκιμασίας,
πχ. όταν κάποιος πει κάτι με το οποίο διαφωνούμε κάθετα, μπορούμε να σταυρώσουμε τα χέρια μας σαν ένδειξη αποδοκιμασίας .
Η αίσθηση ότι δεν έχουμε τι να κάνουμε τα χέρια μας είναι συνηθισμένη. Συνιστάται να αφήνουμε χαλαρά τα χέρια μας πάνω στο τραπέζι, ή στα μπράτσα της καρέκλας. Επίσης αποφεύγουμε να ακουμπάμε το πρόσωπό μας με τα χέρια μας. Καθώς έτσι, δείχνουμε νευρικότητα, ενώ αποσπάμε την προσοχή του άλλου.
Η χειραψία είναι ο κλασικός και «ασφαλής» τρόπος σωματικής επαφής, προσφέρει άμεση σύνδεση και «ανοίγει» διαύλους για άλλους τύπους επικοινωνίας, αν και τώρα με τη πανδημία έχει μειωθεί η χρήση της. Ιστορικά η χειραψία θεωρείται ανδρική πράξη αφού κατά κανόνα ήταν ο άντρας που έπρεπε να δείξει -με την ανοιχτή παλάμη για έλεγχο- πως δεν έχει επιθετικές διαθέσεις και δεν κρατάει όπλο. Και αυτό φτάνει στα χρόνια μας, με την χειραψία για τις γυναίκες να είναι λιγότερο δυναμική ή και να αποφεύγεται.
Η φωνή μας
Ο ήχος της φωνής είναι ο αέρας της εκπνοής σε άλλη μορφή. Άρα όσο περισσότερο εκμεταλλευόμαστε και κατευθύνουμε την ανάσα μας, τόσο περισσότερο βελτιώνουμε τη φωνή μας. Το σύνολο των εκφραστικών μέσων της φωνής, τα βασικά στοιχεία της ομιλίας είναι η ένταση, ο τόνος και η ταχύτητα.
Χρυσός κανόνας για να αξιοποιήσουμε και τα τρία αυτά βασικά στοιχεία, είναι η διακύμανση, δηλαδή να μιλάμε με τις κατάλληλες εναλλαγές (στην ένταση, τον τόνο, και την ταχύτητα) που κάνει ενδιαφέρουσα την ομιλία μας, ανάλογα φυσικά με το τι λέμε. Υπάρχουν και άλλα στοιχεία, όπως η χροιά, το «χρώμα» δηλ. ανάλογα με τη λέξη, ή την κατάσταση (θυμός, αγωνία, περιέργεια, καχυποψία, κλπ), ο τονισμός, κι ο επιτονισμός, οι παύσεις, η έμφαση…
Η Επικοινωνία είναι η δραστηριότητα μέσω της οποίας οι άνθρωποι ανταλλάσσουν σκέψεις, ιδέες, ευχές, αισθήματα, αξίες, επιθυμίες. Τα συναισθήματα, αυτά που σκεφτόμαστε, νιώθουμε, αισθανόμαστε θα αποτυπωθούν κυρίως στη μη λεκτική επικοινωνία και βέβαια στα λόγια, στις λέξεις, στην χροιά της φωνής δηλαδή, στον τρόπο που θα χρωματίσουμε τις λέξεις και θα τις μεταφέρουμε στον άλλο και εκείνος θα τις ακούσει, θα τις αντιληφθεί και θα τις αποκωδικοποιήσει, μετά θα αισθανθεί και βέβαια θα αντιδράσει. Όταν νιώθουμε ότι απειλούμαστε δεν σκεφτόμαστε λογικά γιατί δεν έχουμε χρόνο να σκεφτούμε λογικά.
Πρακτικές συμβουλές για το πώς να αναπτύξετε τις συναισθηματικές σας ικανότητες και να χτίζετε καλύτερες σχέσεις
Διαπιστώνω πως στην επικοινωνία μου υπάρχουν αρκετές δυσλειτουργίες. Πρέπει να αντιδράσω και να διαμορφώσω διαφορετικά την καθημερινότητα, καθώς και να δοκιμάσω διαφορετικά μοντέλα επικοινωνίας με τους συνανθρώπους μου.
Βάζω στην άκρη τα αρνητικά συναισθήματα, ενισχύω τη θετική πλευρά της προσωπικότητας μου για να γνωρίσω νέους τρόπους σκέψης.
Χρησιμοποιώ τη δύναμη των λέξεων, μια και μόνο λέξη έχει μεγάλη δύναμη που μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική και σωματική κατάσταση μας. Χρησιμοποιήστε θετικές λέξεις.
